Malatya Valiliği, Malatya Büyükşehir Belediyesi ile Malatya Cumhuriyet Başsavcılığı Denetimli Serbestlik Müdürlüğü arasında; iyi halli, ilk defa suç işleyen ve gözlem raporları iyi olan hükümlerin denetimli serbestlikten yararlanmaları kapsamında, imzalanan protokol çerçevesinde Malatya Valiliğine bağlı birimler ile Malatya Büyükşehir Belediyesine bağlı birimlerde hükümlüler çalıştırılabilecek.
Malatya Valiliği'nde düzenlenen protokol imza töreninde konuşan Malatya Valisi Süleyman Kamçı, "Amacımız hükümlülerin, çok az süresi kalmış kişilerin şartların yerine gelmesi halinde, o kişilerin kamu hizmetlerinde çalıştırılmasıyla alakalı bir protokol imzalayacağız. Kamu kurumları olarak başta Malatya Büyükşehir ve diğer belediyelerimiz olmak üzere kamu hizmetlerini görebilecek cezasının sonuna gelmiş arkadaşlarımızın topluma kazandırılması, entegresi amacıyla kamu hizmetlerinde onlardan yararlanmak amacıyla bu protokolü imzalayacağız" dedi.
"Onarıcı adalet düşüncesi oluşmuştur"
Malatya Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Alper ise, "Ceza hukuku öğretisinde, süreç içerisinde cezalandırıcı adalet kavramının geliştiğini fark ediyoruz. Birde onarıcı adalet kavramı. Yani bir kişi zarar verdiğinde sadece başka insanlara zarar vermez, aynı zamanda topluma da zarar verir. Dolayısıyla topluma karşı görevlerini de yerine getirmeli, verdiği zararı telafi etmelidir şeklinde onarıcı adalet düşüncesi oluşmuştur" diye konuştu.
Alper, denetimli serbestlikle ilgili verdiği bilgi de, şunları söyledi: "Ortak hukuk sisteminde, Amerika ve İngiltere'de 1700'lü yıllardan itibaren gelişen bu sistem 1841'de bizimde tabi olduğumuz Kıta Avrupa Sistemi'nde denetimli serbestliğin uygulanmasını da beraberinde getirdi. Biz biraz geciktik ama 2005 yılında 5402 sayılı kanun ile Denetimli Serbestlik Şube Müdürlüğü, Koruma Kurulları kuruldu ve denetimli serbestlik müessesesi uygulanmaya başladı. Önceden o yıllarda sadece Türk Ceza Kanunu'nun 50. maddesindeki denetimli serbestlikten yararlanma kurumu düzenlenmişti. Buda isteğe bağlıydı. Daha sonraki aşamalarda tahliyesine son bir yılı kalmış olanlarda iyi halli olmak ve şartları taşımak kaydıyla denetimli serbestlikten yararlanmaya başladılar."
Malatya Valiliği ve Malatya Büyükşehir Belediyesi birimlerinde yapılan protokol kapsamında hükümlülerin çalıştırılabileceğini kaydederek, "En son düzenle de 'para cezası ile yükümlendirilenler, günde 2 saat kamu hizmetinde çalışmak suresiyle, para cezalarını ödemiş kabul edileceklerdir' şeklinde bir düzenleme yapıldı. Böylelikle iyi halli, ilk defa suç işleyen ve gözlem raporları iyi olan hükümlerin denetimli serbestlikten yararlanmalarının önü açıldı ve bu sayı çok artacak. Şüphesiz Malatya cezaevinde bulunan yahut adli para cezasına çarptırılmış olan ya da yargılama sırasında denetimli serbestlikten faydalanmak isteyenlerin sayısının gittikçe artacağını var sayarsak, bunların kamu hizmetinde çalışmaları da elzemdir. Şüphesiz bu protokolden sonra Malatya Valiliğine bağlı birimler ile Malatya Büyükşehir Belediyesine bağlı birimlerde hükümlüler çalıştırılabileceklerdir. Böylelikle onarıcı adaletin tezahürü olarak topluma vermiş oldukları zararı da telafi etme imkanı doğacaktır" ifadelerini kullandı.
"Sağlıklı bir uygulama"
Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Çakır, Malatya Büyükşehir Belediyesi olarak uygulamayı desteklediklerini belirterek, "Son derece sağlıklı bir uygulama olduğunu düşünüyorum. Bizler zaten kurumlar ve belediye olarak hem hükümlü kadrolarımız hem de engelli kadrolarımız var. Sosyal belediyecilik anlamında sosyal devlet anlayışı çerçevesinde bunlar uygulanıyor. Ama şimdiki tamamen denetimli serbestlik veya buradaki hükümlülerimizin de topluma entegrasyonu ve kazandırılması
anlamında hem de bir yandan cezasını çekiyor olması güzel bir uygulama. Böyle bir projeyi, Malatya Büyükşehir Belediyesi olarak destekliyoruz" dedi.
-Sunumla uygulama hakkında bilgiler verildi-
Yapılan konuşmaların ardından Denetimli Serbestlik Müdürü Mesut Öztürk, Denetimli Serbestlik Kanunu ve yapılan çalışmalar hakkında bilgiler verdi.
Öztürk, Ceza Adalet Sisteminde reform niteliğinde olan 5402 sayılı Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri İle Koruma Kurulları Kanunu'nun 2005 yılında yürürlüğe girdiğini kaydederek, "Denetimli Serbestlik Kanunu çıkmadan önce kamu yararına ücretsiz çalışma yaptırımı gibi bir infaz yöntemi bulunmuyordu. Çıkan kanun ile Ağır Ceza Mahkemeleri'nin bulunduğu yerlerde Denetimli Serbestlik Müdürlükleri kurulmuştur" dedi.
Malatya'da 53 kurum ile protokol imzaladıklarını hatırlatan Öztürk, "Malatya İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Malatya İl Müftülüğü, Malatya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Malatya Büyükşehir Belediyesi, Yeşilyurt Belediyesi, Malatya İş-Kur İl Müdürlüğü, Malatya Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Malatya İcra Müdürlükleri, Malatya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü gibi 53 kurum ve kuruluş ile işbirliği protokolü yapılmıştır. Türkiye genelinde 2015 yılı ocak ayı itibariyle 355 Ceza İnfaz Kurumunda 162 bin civarında tutuklu-hükümlü bulunmaktadır. Ceza İnfaz Kurumlarının kapasitesi ise 163 bin 129'dur. Denetimli Serbestlik Müdürlükleri'nin takibini yaptığı yükümlü sayısı ise Türkiye genelinde 190 bin civarındadır. Malatya E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bugün itibariyle 751 hükümlü ve tutuklu bulunmaktadır. Görevli personel sayısı 342'dir. Malatya Denetimli Serbestlik Müdürlüğü'nün takip ettiği yükümlü sayısı bugün itibariyle 3005'dir ve personel sayısı 45'dir" şeklinde konuştu.
-Çalıştırılacak gün ve saatler hükümlünün işi, aile yaşamı ve eğitimi dikkate alınarak belirleniyor-
Öztürk, denetimli serbestlikten yararlanacak olan hükümlünün kurumunun belirlenmesi ve çalışma saatleri hakkında da bilgiler verdi. Mesut Öztürk, "Hakkında kamu yararına çalışma yaptırımı verilen kişi ile ilgili çalışacağı yer belirlenirken hükümlünün iyileştirilmesi, kamuya verilen zararın ödetilmesi, hükümlünün becerileri, mağdurun ve toplumun güvenliği ve çalışmanın ceza niteliğinde olduğu dikkate alınır. Çalıştırılacak günler ve saatler hükümlünün işi, aile yaşamı ve eğitimi dikkate alınarak belirlenir. Kişi haftada en az 12 en fazla 40 saat çalıştırılabilir. Kişi günde ise en az 2 en fazla 8 saat çalıştırılabilir. Yükümlü çocuk ise 2 saatlik çalışması bir gün sayılır. Yetişkinlerde ise 4 saatlik çalışma bir gün sayılmaktadır. Kişiye çalışacağı kurum belirlenirken müdürlüğümüzde değerlendirme ve planlama bürosunda görevli sosyal hizmet uzmanı, öğretmen ve sosyolog personeller yardımcı olmaktadır. Kişi müdürlüğümüze geldiğinde kendisine araştırma ve değerlendirme formu (AR-DEF) doldurulmaktadır. AR-DEF'in sonucuna göre kişiye uygun kurum belirlenmektedir. Suçu, yaşı, eğitimine devam edip etmediği, ekonomik durumu, becerileri gibi tüm etkenler göz önünde bulundurularak kişinin yerleştirilmesi yapılmaktadır" diye konuştu.
-Yoğun olarak çalışılan kurumlar-
2015 yılı Nisan ayı itibariyle 5 kurumla yoğun olarak çalışıldığını kaydedildi.
Uygulama çerçevesinde 2015 Nisan ayı verilene göre; Malatya İl Müftülüğü'nde 110, Milli Eğitim Müdürlüğü'nde 74, Denetimli Serbestlik Müdürlüğü'nde 11, Malatya Adliyesi'nde 10, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nde ise 8 yükümlü çalıştırılıyor.
-Kamuya hizmeti cezasının sonuçları-
Yükümlünün kamuya hizmeti cezasının sonuçları çerçevesinde:
"1- İlk kez suç işleyenler ceza infaz kurumuna girmedikleri için ikinci bir şans elde etmiş oluyorlar. 2- Ailesinin yanında olur. Kamu hizmetini yerine getirdikten sonra kişi tamamıyla serbesttir. 3- Yaptığı işi benimsetebildiği taktirde önüne yeni iş fırsatları çıkabilmektedir. 4- Kişinin ceza infaz kurumundaki gibi bakımı ve benzeri ihtiyaçları olmadığından Adalet Bakanlığına ekonomik katkısı olmaktadır. 5- Çalıştıkları kamu kurumlarından ücret almadan çalıştıkları için kurumlar bütçelerini başka harcama kalemlerinde değerlendirmektedirler.
Sunumun ardından protokol imzalandı./GÜLER HAZAR-FERDİ DURDU
